ھەرقايسى دۆلەتلەردىكى ئاشلىق ئىسراپچىلىق ئادەتلىرى(1)

2013.03.18 16:18 مەنبە: جۇڭگو ئۇيغۇرچە رادىيو تورى

پرىنتېرلاش

خەت چوڭ-كىچىكلىكى

　　دۆلىتىمىزدە نۆۋەتتە ئاشلىقنى ئىسراپ قىلىشقا قارشى تۇرۇشنى تەشەببۇس قىلىش ھەرىكىتى قىزغىنلىقى كۆتۈرۈلدى. ئۇنداقتا، چەتئەللەردىكى ئاشلىق ئىسراپچىلىقى قانداق؟ چەتئەللىكلەر يېمەكلىك ئىسراپچىلىقىغا قانداق قارايدۇ؟

　　ئامېرىكىدا كۆرۈمسىز بولكىلار بىۋاستە تاشلىۋېتىلىدىكەن

　　ئامېرىكا ئىسراپچىلىق ئېغىر دۆلەت. ۋول كوچىسى گېزىتىنىڭ ئىلگىرىكى سىتاتىستىكىسىغا قارىغاندا: مىننەتدارلىق بايرىمىدىن روژدېستىۋا بايرىمىغىچە ئامېرىكىلىقلار تەخمىنەن بەش مىليون توننا ئاشلىق ئىسراپ قىلىدىغان بولۇپ، ئامېرىكىلىقلارنىڭ ئاشلىق ئىسراپچىلىقى ئەڭ ئېغىر بولغان مەزگىلكەن. ئامېرىكا دۆلەتلىك تېلىۋىزىيە ئىستانسىسىنىڭ سانلىق مەلۇماتلىرىغا ئاساسلانغاندا، ئامېرىكىلىقلار يىلىغا 33 مىليون توننا ئاشلىق ئىسراپ قىلىدىكەن. بۇ ھەقتە 2010-يىلى جانسېن«ئامېرىكىلىقلار ئاشلىقىنىڭ يېرىمىنى قانداق تاشلىۋېتىدۇ» دېگەن كىتابنى يازغان. رېستۇرانلاردا ئاشلىق ئىسراپ قىلىش ئامېرىكىلىقلارغا نىسبەتەن نورمال ئىشتۇر. ئامېرىكا رېستۇرانلىرىدا بېرىلىدىغان تاماق كۆپ بولغاچقىمۇ، خېرىدارلارنىڭ تاماقنى ئاشۇرۇپ قويۇشى مۇقەررەر، شۇڭا ئۇلارنىڭ نەزىرىدە تاماق ئاشۇرۇپ قويۇش نورمال ئىش ھېسابلىنىدىكەن. ھېچكىممۇ تاماقنى ئاشۇرۇپ قويغىنىغا ئەپسۇسلانمايدىكەن. نيۇيوركتىكى ئاز بىر قىسىم خېرىدارلار ئېشىپ قالغان تامىقىنى ئوراپ ئەكېتىدىكەن. ئىستىراھەت مېھمانخانىلىرىدا تاماق يېگەن ساياھەتچىلەرنىڭ بەتخەجلىك قىلىشى ئەڭ ئېغىر ئىكەن. ئائىلە تەربىيىسىنىڭ تەسىرى بولغاچقا، ئاسىيا پۇشتىدىن بولغان سولمېن ئاشلىق ئىسراپچىلىقىغا ناھايىتى قارشى تۇرىدىكەن. ئۇنىڭ دېيىشىچە، ئۇنىڭ ئەتراپىدىكى ئامېرىكىلىق دوستلىرىنىڭ ئاشلىق تېجەش ئېڭى ناھايىتى سۇس ئىكەن. خېرىدارلار ئەمەس، بەلكى رېستۇران خوجايىنلىرىمۇ ناھايىتى ئىسراپخور ئىكەن. ئۇ بۇ ھەقتە بىر مىسال كۆرسىتىپ: سولمېن بىر قېتىم تاماقخانىغا بېرىپ پىياز سېلىنمىغان ساندىۋىچ بۇيرۇتقان، لېكىن دۇكاندار ئۇنتۇپ قېلىپ پىياز سېلىپ قويغان، ئاندىن بۇ پىياز سېلىنغان ساندىۋىچنى ئەخلەت ساندۇقىغا تاشلىۋېتىپ، قايتىدىن پىياز سېلىنمىغان ساندىۋېچ ياسىغان. بۇنىڭدەك چەكلىگىلى بولمايدىغان ئىسراپچىلىقلار ئامېرىكا تاماقخانىلىرىدىكى ناھايىتى نورمال ئەھۋال.

　　سولمىننىڭ دېيىشىچە: ئامېرىكا ئاشلىق ئەرزان ھەم ناھايىتى مول دۆلەت. شۇڭلاشقا ئامېرىكىلىقلارنىڭ ئائىلە خىراجىتىدە ئاشلىق ئۈچۈن ئاجرىتىلغان خىراجەت ناھايىتى ئاز قىسىمنى ئىگىلەيدىكەن. بۇ خىل ئەھۋال ئاشلىق ئىسراپ قىلىشنىڭ بىردىنىبىر سەۋەبى بولۇشىمۇ مۇمكىن. ئامېرىكا ئەللىرى ئىتتىپاقى ئاشلىق ئىسراپچىلىقىنى چەكلەش ھەققىدە ھازىرغا قەدەر ھېچقانداق ئالاھىدە تەدبىر قوللانمىغان. لېكىن پۇقرالار ئىچىدىن تەشكىللەنگەن كىچىك تىپتىكى تەشكىلاتلار تاماقخانا، رېستۇرانلار بىلەن ھەمكارلىشىش ئارقىلىق ئايدا ئاز بولغاندا 7000~10000 قاداق ئاشلىقنى تېجەپ قېلىپ، بىر قىسم ئاشلىقلارنىڭ بىۋاستىلا ئەخلەت ساندۇقلىرىغا تاشلىنىپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئالغان. يەنە ئاز ساندىكى بەزى تاماقخانىلار «تاماق ئاشۇرۇپ قويغانلارغا جەرىمانە قويۇش» ئۇسۇلىنى قوللانغان.

【1】【2】【3】

مەسئۇل مۇھەررىر : ھەبىبە