شى جىنپىڭ سېربىيە تاراتقۇسىدا ئىمزالىق ماقالە ئېلان قىلدى

　　5 ـ ئاينىڭ 7 ـ كۈنى، بېلگرادقا بېرىپ سېربىيەدە دۆلەت ئىشلىرى زىيارىتىدە بولۇش پەيتىدە، دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ سېربىيە «سىياسىي گېزىتى»دە «تەۋرەنمەس دوستلۇق نۇرى جۇڭگو ـ سېربىيە ھەمكارلىق يولىنى يورۇتقۇسى» دېگەن تېمىدا ئىمزالىق ماقالە ئېلان قىلدى. ماقالىنىڭ تولۇق تېكىستى تۆۋەندىكىچە:

　　تەۋرەنمەس دوستلۇق نۇرى جۇڭگو ـ سېربىيە ھەمكارلىق يولىنى يورۇتقۇسى

　　جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ رەئىسى شى جىنپىڭ

　　باش ياز كۈنلىرىدە، پۈتۈن جاھان يېشىللىققا پۈركەندى. ئۈمىدكە تولغان بۇ مەزگىلدە، زۇڭتۇڭ ئالېكساندىر ۋۇچىچنىڭ تەكلىپى بىلەن، مەن پات ئارىدا سېربىيە جۇمھۇرىيىتىدە دۆلەت ئىشلىرى زىيارىتىدە بولىمەن. بۇ مېنىڭ جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ رەئىسى بولغاندىن بۇيان، سېربىيەدىن ئىبارەت بۇ گۈزەل ۋە جەلپكار زېمىنغا 2 ـ قېتىم قەدەم قويۇشۇم. سەككىز يىل ئىلگىرى سېربىيەدە زىيارەتتە بولغان چاغدىكى گۈزەل كۆرۈنۈش ھېلىھەم كۆز ئالدىمدا نامايان بولۇپ تۇرماقتا، سەككىز يىلدىن بۇيان ئىككى تەرەپ زىچ ھەمكارلىشىپ مول نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈردى. مەن زۇڭتۇڭ ۋۇچىچ قاتارلىق سېربىيە رەھبەرلىرى ۋە دوستلار بىلەن يەنە بىر قېتىم كەڭ ـ كۇشادە دوستلۇق ئىزھار قىلىپ، ھەمكارلىق ئۈستىدە ئورتاق كېڭىشىپ، جۇڭگو بىلەن سېربىيەنىڭ تەۋرەنمەس دوستلۇقى ئۈچۈن يېڭى ھاياتىي كۈچ قوشۇشنى ئۈمىد قىلىمەن.

　　جۇڭگو بىلەن سېربىيەنىڭ گەرچە ئارىلىقى يىراق بولسىمۇ، لېكىن ئىككى دۆلەت خەلقلىرى باشتىن ـ ئاخىر بىر مەقسەتتە بولۇپ كەلدى. ئالدىنقى ئەسىردىكى فاشىزمغا قارشى ئۇرۇش بولغان يالقۇنلۇق يىللاردا ۋە دۆلەت قۇرۇش مەزگىلىدە، ئىككى دۆلەت خەلقلىرى زامان ـ ماكان ھالقىغان چوڭقۇر دوستلۇق ھېسسىياتىنى يېتىلدۈردى. ھازىرقى دۇنيادىكى 100 يىلدىمۇ بولۇپ باقمىغان چوڭ ئۆزگىرىش ۋەزىيىتىدە، ئىككى تەرەپنىڭ بىر ـ بىرىنى قوللىشى تېخىمۇ قەتئىي بولدى، ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈش ھەمكارلىقى تېخىمۇ قويۇقلاشتى، ئالماشتۇرۇشى، ئۆزئارا ئۆرنەك ئېلىشى تېخىمۇ چوڭقۇرلاشتى. خەلقئارا ۋەزىيەتتە قانداق ئۆزگىرىش بولۇشىدىن قەتئىينەزەر، جۇڭگو بىلەن سېربىيە باشتىن ـ ئاخىر ھەقىقىي دوست، ياخشى ھەمراھلار. بىزنىڭ تەۋرەنمەس دوستلۇقىمىز ئۇزاق تارىخىي جەرياندا مۇستەھكەملىنىپ، دۆلەت ۋە خەلق ئالاقىسىنىڭ ئۈلگىسىنى تىكلەپ بەردى.

　　بىز ئۆزئارا ھۆرمەت قىلىش، ئۆزئارا ئىشىنىشتە چىڭ تۇردۇق. مەن زۇڭتۇڭ ۋۇچىچ بىلەن ئۇچرىشىش، تېلېفونلىشىش، خەت ـ چەك ئەۋەتىش قاتارلىق شەكىللەر ئارقىلىق ياخشى خىزمەت مۇناسىۋىتى ئورناتتۇق. ئىككى دۆلەتتىكى ھەرقايسى قاتلام ـ دەرىجىلىكلەر، ھەرقايسى ساھەلەر قويۇق ئالاقىنى ساقلاپ كەلدى. ئىككى تەرەپ ئۆز دۆلەت خەلقلىرىنىڭ تاللىغان تەرەققىيات يولىنى تولۇق چۈشىنىپ ۋە ئۇنىڭغا ھۆرمەت قىلىپ، ئادىل، ھەققانىي بولۇش پىرىنسىپىدا چىڭ تۇرۇپ، بىر ـ بىرىنىڭ يادرولۇق مەنپەئىتى ۋە كۆڭۈل بۆلىدىغان مۇھىم مەسىلىلىرىدە قەتئىي قوللىدى، ئىككى تەرەپلىك ۋە كۆپ تەرەپلىك ساھەلەردىكى ماسلىشىشى ۋە ھەمكارلىشىشى قويۇق، راۋان بولدى. ئىككى دۆلەتنىڭ ئومۇميۈزلۈك ئىستراتېگىيەلىك ھەمراھلىق مۇناسىۋىتى ئۈزلۈكسىز چوڭقۇرلاشتى، پۇختىلاندى.

　　بىز ئۆزئارا پايدا ـ مەنپەئەت يەتكۈزۈشتە چىڭ تۇردۇق. سېربىيە جۇڭگونىڭ ئوتتۇرا، شەرقىي ياۋروپا رايونىدىكى تۇنجى ئەركىن سودا ھەمراھى. بۇلتۇر، جۇڭگو سېربىيەنىڭ ئەڭ چوڭ مەبلەغ سېلىش مەنبەسى دۆلىتى ۋە 2 ـ چوڭ سودا ھەمراھى بولدى. ئىككى تەرەپنىڭ ئىقتىساد ـ سودا، كەسىپ زەنجىرى، ئۇل ئەسلىھە قۇرۇلۇشى ھەمكارلىقى جۇش ئۇرۇپ راۋاجلىنىپ، ئىككى دۆلەتنىڭ ھەرقايسىسىنىڭ زامانىۋىلاشتۇرۇش مۇساپىسىگە كۈچ قوشتى. 2016 ـ يىلى مەن زىيارەتكە بارغان خېگاڭ ـ سىمېدېرېۋو پولات زاۋۇتى سېربىيەدىكى ئۈچ چوڭ ئېكسپورت كارخانىسىنىڭ بىرى بولۇپ قالدى. سېربىيەنىڭ ھەسەل، قىزىل ھاراق، كالا، قوي گۆشى قاتارلىق يېزا ئىگىلىك يېمەكلىك مەھسۇلاتلىرى جۇڭگو ئىستېمالچىلىرىنىڭ ناھايىتى ياقتۇرۇشىغا ئېرىشتى.

　　بىز ئۆزئارا ياردەم بېرىش، ھەمدەم بولۇشتا چىڭ تۇردۇق. يېڭى تىپتىكى تاجسىمان ۋىرۇس يۇقۇمى يۈزبەرگەندىن كېيىن، مەن زۇڭتۇڭ ۋۇچىچ بىلەن ئىككى قېتىم تېلېفونلىشىپ، يۇقۇمغا تاقابىل تۇرۇش ھەمكارلىقى توغرىسىدا مۇھىم ئورتاق تونۇش ھاسىل قىلدۇق. جۇڭگو تەرەپ سېربىيە تەرەپكە ياردەم بەردى ھەم ئۇنى تۈركۈم ـ تۈركۈم داۋالاش، مۇداپىئەلىنىش ماددىي ئەشيالىرى بىلەن ئالدىن تەمىنلىدى، يەنە سېربىيەگە مۇتەخەسسىسلەر گۇرۇپپىسى ئەۋەتتى. سېربىيە تەرەپ جۇڭگو تەرەپنىڭ يۇقۇم مەزگىلىدە چەت ئەللەردە ئولتۇراقلىشىپ قالغان چياۋمىنلارغا ياردەم بېرىدىغان «باھار ۋاكسىنىسى ھەرىكىتى»نى پۈتۈن كۈچ بىلەن قوللىدى، سېربىيەدىكى خەلق ئىچى تەشكىلاتلىرى ئۆزلۈكىدىن جۇڭگو خەلقىگە ماسكا قاتارلىق ماددىي ئەشيالارنى ئىئانە قىلدى. باشقا كۈن چۈشكەندە ئەسقاتىدىغان بۇ خىل قېرىنداشلارچە دوستلۇق مېھرى ئىنتايىن قىممەتلىك.

　　بىز ئۆزئارا ئۆگىنىش ۋە ئۆرنەك ئېلىشتا چىڭ تۇردۇق. جۇڭگو بىلەن سېربىيە ھەر ئىككىلىسى خەلقنىڭ بەختى، دۆلەتنىڭ قۇدرەت تېپىشى ئۈستىدە ئىزدىنىشكە كۈچ چىقاردى، ئىككى دۆلەت دۆلەتنى ئىدارە قىلىش تەجرىبىلىرىنى ئالماشتۇرۇشنى پائال قانات يايدۇرۇپ، سىياسىي پارتىيەلەرنىڭ ئالاقىسىنى كۈچەيتتى. ئىككى دۆلەت خەلقلىرى بىر ـ بىرىدە چوڭقۇر ياخشى تەسىر قالدۇرۇپ، مەدەنىيەت، تەنتەربىيە، ساياھەت قاتارلىق ئادىمىيەت جەھەتتىكى ئالماشتۇرۇشنى قويۇقلاشتۇردى. سېربىيە ۋاسكېتبول چولپىنى يوكىچ جۇڭگونىڭ ئىناق، گۈزەل يېزا ـ كەنت ۋاسكېتبول مۇسابىقىسىگە مەدەت بەردى. ئىككى دۆلەت ئادەتتىكى پاسپورتى بار خادىملارغا ئۆزئارا ۋىزا كەچۈرۈم قىلىپ، خادىملارنىڭ ئالاقىسى ۋە ئالماشتۇرۇشى، ھەمكارلىشىشىغا قولايلىق يارىتىپ بەردى.

　　جۇڭگولۇقلار «ھەققانىيەت يولىدا بىللە ماڭغانلار ھەقىقىي دوست بولالايدۇ» دېگەننى تەكىتلەيدۇ. سېربىيەلىكلەر «دوست ھاياتىمىزدىكى ئەڭ ياخشى بايلىق» دەيدۇ. جۇڭگو بىلەن سېربىيەنىڭ ئۇزاق مەزگىللىك دوستلۇق ئالاقىسى ۋە ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈش ھەمكارلىقى شۇنى تولۇق بىلدۈردىكى، ئىككى دۆلەت مۇناسىۋىتىنىڭ ئۈزلۈكسىز چوڭقۇر تەرەققىي قىلىپ تارىخ ئېقىمىغا ئۇيغۇنلىشىشى خەلقنىڭ تۈپ مەنپەئىتىگە ئۇيغۇن بولۇپ، ئىككى تەرەپنىڭ ئورتاق ئالغا بېسىشىغا پايدىلىق. يېڭى دەۋر، يېڭى مۇساپىدە، جۇڭگو ـ سېربىيە ئومۇميۈزلۈك ئىستراتېگىيەلىك ھەمراھلىق مۇناسىۋىتىنى يەنىمۇ تەرەققىي قىلدۇرۇش كەڭ بوشلۇققا ئىگە. مەن بۇ قېتىمقى زىيارەت ئارقىلىق، سېربىيە تەرەپ بىلەن بىرلىكتە تىرىشىپ، جۇڭگو بىلەن سېربىيەنىڭ تەۋرەنمەس دوستلۇقىنى ئەۋج ئالدۇرۇپ، ئەمەلىي ھەرىكىتىمىز ئارقىلىق ئىككى دۆلەت خەلقلىرىگە تېخىمۇ ياخشى بەخت يارىتىپ، دۇنيانىڭ تىنچلىقى ۋە تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، ئىنسانىيەت تەقدىرى ئورتاق گەۋدىسى بەرپا قىلىشقا ئورتاق تۈرتكە بولۇشنى خالايمەن.

　　بىز باشتىن ـ ئاخىر سەمىمىي مۇئامىلە قىلىدىغان ياخشى دوستلاردىن بولۇشىمىز كېرەك. جۇڭگو بىلەن سېربىيە ئومۇميۈزلۈك ئىستراتېگىيەلىك ھەمراھلىق مۇناسىۋىتىنى چوڭقۇرلاشتۇرىدۇ ۋە كېڭەيتىدۇ. ئىككى تەرەپ ئۆزئارا چۈشىنىش، ئۆزئارا ئىشىنىش، ئۆزئارا قوللاش، ئۆزئارا ياردەم بېرىش يولىنى بويلاپ ئۈزلۈكسىز ئالغا ئىلگىرىلەپ، داۋاملىق تۈردە بىر ـ بىرىنىڭ يادرولۇق مەنپەئىتىگە ئالاقىدار ۋە كۆڭۈل بۆلىدىغان مۇھىم مەسىلىلەردە قارشى تەرەپنى قەتئىي قوللايدۇ. جۇڭگو سېربىيە خەلقى ئۆزى تاللىغان تەرەققىيات يولىغا ھۆرمەت قىلىدۇ ۋە ئۇنى قوللايدۇ، سېربىيەنىڭ دۆلەتنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقى ۋە زېمىن پۈتۈنلۈكىنى قوغداش جەھەتتە كۆرسەتكەن تىرىشچانلىقىنى قوللايدۇ، ھەرقانداق كۈچنىڭ سېربىيەنىڭ ئىچكى ئىشىغا ئارىلىشىشىغا قارشى تۇرىدۇ.

　　بىز باشتىن ـ ئاخىر ھەمكارلىشىپ تەڭ نەپ ئالىدىغان ياخشى ھەمراھلاردىن بولۇشىمىز كېرەك. جۇڭگو يۇقىرى سۈپەتلىك تەرەققىيات ئارقىلىق جۇڭگوچە زامانىۋىلاشتۇرۇشنى ئومۇميۈزلۈك ئالغا سىلجىتىپ، يېڭى ئالاھىدىلىككە ئىگە ئىشلەپچىقىرىش كۈچلىرىنى تېز راۋاجلاندۇرۇۋاتىدۇ. يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، سېربىيەنىڭ ئىقتىساد، جەمئىيەت تەرەققىياتىدىكى مۇۋەپپەقىيەتلەر كۆرۈنەرلىك بولدى. جۇڭگو بىلەن سېربىيە ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈش ھەمكارلىق يوشۇرۇن كۈچىنى چوڭقۇر قېزىپ، «بىر بەلباغ، بىر يول»نى ئورتاق بەرپا قىلىشنىڭ ئوتتۇرا مەزگىللىك ھەرىكەت پىلانىنى ياخشى ئەمەلىيلەشتۈرۈپ، بەلگە خاراكتېرلىك تېخىمۇ كۆپ تۈرنى قولغا كەلتۈرۈپ، بەرپا قىلىپ، پەن ـ تېخنىكىدا يېڭىلىق يارىتىش، ئىلغار ياسىمىچىلىق، يېشىل ئېنېرگىيە، رەقەملىك ئىقتىساد، سۈنئىي ئەقلىي ئىقتىدار قاتارلىق يېڭىدىن گۈللەنگەن ساھەلەردىكى ھەمكارلىقنى كېڭەيتىپ، تەرەققىيات پۇرسىتىدىن ئورتاق بەھرىلىنىپ، گۈزەل كەلگۈسىنى ئورتاق يارىتىشى كېرەك.

　　بىز باشتىن ـ ئاخىر ئادىللىق، ھەققانىيلىقنى ئىلگىرى سۈرۈشنىڭ ياخشى ئۈلگىلىرىدىن بولۇشىمىز كېرەك. جۇڭگو بىلەن سېربىيە ئىككى دۆلەت جانجىگەر دوست ۋە دۇنيا تىنچلىقىنىڭ قوغدىغۇچىسى بولۇش سۈپىتى بىلەن، نۇرغۇن زور خەلقئارا ۋە رايون مەسىلىلىرىدە مەيدانى ئوخشىشىپ كېتىدۇ. ئۆزگىرىش ۋە قالايمىقانچىلىق گىرەلىشىپ كەتكەن خەلقئارا ۋەزىيەت ئالدىدا، بىز بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى قاتارلىق خەلقئارا تەشكىلاتلاردىكى ماسلىشىش ۋە ھەمكارلىشىشنى كۈچەيتىپ، باراۋەر، تەرتىپلىك بولغان دۇنيانىڭ كۆپ قۇتۇپلىشىشى ۋە ئومۇمىي مەنپەئەتدار، سىغدۇرۇشچان بولغان ئىقتىسادنىڭ يەرشارىۋىلىشىشىنى ئورتاق تەشەببۇس قىلىپ، ھەقىقىي كۆپ تەرەپچىلىكنى ئەمەلدە كۆرسىتىپ، دۇنيانىڭ تىنچلىقى، مۇقىملىقى ۋە خەلقئارا ئادىللىق، ھەققانىيلىقنى قوغداشقا كۈچ چىقىرىشىمىز كېرەك.

　　بىز باشتىن ـ ئاخىر خەلق رىشتى تۇتاشقان ياخشى سىرداشلاردىن بولۇشىمىز كېرەك. جۇڭگو بىلەن سېربىيەنىڭ تەۋرەنمەس دوستلۇقى قانلىق كۈرەشلەردە تاۋلىنىشنى باشتىن كەچۈرۈپ، يېڭى دەۋردە تېخىمۇ يېڭى نۇر چاچتى. بىز ئىستېرېئولۇق، كۆپ مەنبەلىك بولغان ئادىمىيەت جەھەتتىكى ئالماشتۇرۇش ۋە يەرلىكلەر ھەمكارلىقى ئەندىزىسىنى بەرپا قىلىپ، «ۋىزا كەچۈرۈم قىلىش + بىۋاسىتە ئۇچۇش» ئۈنۈمىدىن ياخشى پايدىلىنىپ، ئۆزئارا تەسىس قىلغان مەدەنىيەت مەركىزىنىڭ رولىنى ياخشى جارى قىلدۇرۇپ، مائارىپ، تەنتەربىيە، مەدەنىيەت، ساياھەت قاتارلىق جەھەتلەردىكى ھەمكارلىقنى زورايتىپ، ياشلارغا تېخىمۇ كۆپ پۇرسەت يارىتىپ بېرىپ، جۇڭگو بىلەن سېربىيەنىڭ دوستلۇق مەشئىلىنى ئەۋلادمۇئەۋلاد يەتكۈزۈشىمىز كېرەك.

　　مۇشۇ پەيتتە، بىز شۇنى ئۇنتۇماسلىقىمىز كېرەككى، 25 يىل ئىلگىرىكى بۈگۈنكى كۈندە، شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتى جۇڭگونىڭ يوگۇسلاۋىيە ئىتتىپاقىدىكى باش ئەلچىخانىسىنى ئۆكتەملىك بىلەن بومباردىمان قىلدى، شاۋ يۈنخۇەن، شۈ شىڭخۇ، جۇ يىڭدىن ئىبارەت جۇڭگولۇق ئۈچ مۇخبىر بەختسىزلىككە ئۇچرىدى. جۇڭگو خەلقى تىنچلىقنى قەدىرلەيدۇ، لېكىن تارىخىي تىراگېدىيەنىڭ قايتىلىنىشىغا ھەرگىز يول قويمايدۇ. جۇڭگو ـ سېربىيە ئىككى دۆلەت خەلقلىرىنىڭ ئىسسىق قېنى بىلەن ئورنىتىلغان دوستلۇقى ئىككى دۆلەت خەلقلىرىنىڭ ئورتاق ئەسلىمىسى بولۇپ قالدى، شۇنداقلا ئىككى تەرەپنى بىرلىكتە چوڭ قەدەم بىلەن ئالغا ئىلگىرىلەشكە ئىلھاملاندۇرىدۇ.

　　بېسىپ ئۆتكەن يولىمىز ئىنتايىن ئۇزاق ۋە جاپالىق، كەلگۈسىمىز ئىنتايىن گۈزەل ھەم پارلاق. يېڭى تارىخىي باشلىنىش نۇقتىسىدا تۇرۇپ، بىز سېربىيەلىك دوستلار بىلەن بىرلىكتە، ئەسلىي مەقسەتنى ئۇنتۇماي، قول تۇتۇشۇپ ئالغا ئىلگىرىلەپ، دۆلەتنىڭ تەرەققىي قىلىپ گۈللىنىش يېڭى سەھىپىسىنى ئورتاق پۈتۈپ، يېڭى دەۋردىكى جۇڭگو ـ سېربىيە تەقدىر ئورتاق گەۋدىسىنى ئورتاق بەرپا قىلىشنى خالايمىز. مېۋىلىك دەرەخ ئەتىيازدا چېچەكلىسە، كۈزدە مېۋە بېرىدۇ، بىز بىرلىكتە جۇڭگو ـ سېربىيە دوستلۇق دەرىخىنىڭ ساغلام ئۆسۈپ يېتىلىپ، ئىككى دۆلەت خەلقلىرىگە تېخىمۇ كۆپ بەخت يارىتىدىغان مول مېۋىلەرنى بېرىشىگە گۇۋاھچى بولىمىز ۋە ئۇنى ئۈمىد قىلىمىز.